Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Zatorze powstały w roku 1948, kontynuując chlubne tradycje biblioteki Towarzystwa Szkoły Ludowej i Czytelni Zatorskiej. Oficjalne otwarcie tych dwóch placówek nastąpiło 16 stycznia 1949 roku.
Podstawę księgozbioru nowo powstałej miejskiej biblioteki w liczbie 100 woluminów stanowiły książki przydzielone z Ministerstwa Oświaty oraz książki zakupione z funduszu inwestycyjnego Kuratorium Oświaty w Krakowie.
Jako pierwszy funkcję kierownika zatorskiej placówki objął emerytowany kierownik Szkoły Podstawowej
w Ryczowie Józef Dziob. Jego następcami byli kolejno:
- od 1952 roku Hubert Stiebal
- od 1959 Marta Matura
- od 1 kwietnia 1996 roku Lidia Baluś
- od 1 października 2022 roku Łukasz Dziedzic
Reforma administracyjna kraju w latach siedemdziesiątych przyniosła również zmiany natury organizacyjnej w polskim bibliotekarstwie publicznym. W Zatorze Miejska Biblioteka już jako Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy objęła opieką merytoryczną byłe gromadzkie biblioteki publiczne w: Podolszu, Rudzach i Trzebieńczycach.
W 1990 roku wszystkie biblioteki publiczne w kraju (poza bibliotekami stopnia wojewódzkiego) uzyskały status bibliotek samorządowych, a ich dalsza działalność zależała już tylko od nowych organizatorów – władz samorządowych.
Rozpoczął się etap szukania nowych rozwiązań mających na celu pozyskiwanie oszczędności, tudzież poprzez likwidację głównie małych placówek bibliotecznych bądź też łączenie bibliotek z innymi instytucjami, głównie z ośrodkami kultury.
Tego typu rozwiązanie przyjęto w Zatorze, włączając w październiku 1991 roku tutejszą bibliotekę w struktury Ośrodka Kultury, obecnie Regionalnego Ośrodka Kultury Doliny Karpia w Zatorze.
Jak wygląda i działa zatorska biblioteka i jej filie dzisiaj?
Dzięki wysiłkom i determinacji Burmistrza Zatora oraz rajców miejskich w 2009 roku placówka filialna w Podolszu zyskała wyremontowany lokal w tamtejszym Domu Ludowym. 24 kwietnia 2010 roku oficjalnie otwarto nowoczesną, przestronną bibliotekę w Zatorze, wyposażając ją kompleksowo w nowy sprzęt. Dwa lata później, 25 sierpnia 2012 r., zakończono modernizację i przebudowę Domu Ludowego w Rudzach, gdzie docelowo swoją siedzibę znalazła tamtejsza placówka filialna.
Patron Biblioteki
Paweł z Zatora urodził się ok. roku 1395 w Zatorze jako syn mieszczanina zatorskiego Mikołaja. Około 1403 r. rozpoczął naukę w krakowskiej szkole katedralnej, którą ukończył w 1411 r. W tymże roku wpisał się na Wydział Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej. Należał do zdolnych studentów, bowiem stopień bakałarza uzyskał po dwóch latach nauki, zaś w 1415 r. magisterium sztuk wyzwolonych.
Około 1419 r. ówczesny scholastyk kapitulny Jan Szafraniec powierzył Pawłowi z Zatora stanowisko rektora szkoły katedralnej, w której objaśniał on perykopy ewangelii niedzielnych. Rok później rozpoczął naukę prawa kanonicznego, którą uwieńczył doktoratem po blisko dziesięciu latach.
Święcenia kapłańskie przyjął w 1430 r. Jeszcze przed uzyskaniem święceń kapłańskich w 1426 r. arcybiskup gnieźnieński Wojciech Jastrzębiec powołał go na notariusza komisji zajmującej się zbieraniem i badaniem cudów przy grobie królowej Jadwigi. Wówczas Paweł z Zatora miał już godność kustosza kolegiaty
w Skalbmierzu i nadal pełnił funkcję rektora szkoły katedralnej. W latach dwudziestych XV wieku ujawnił się talent kaznodziejski Pawła z Zatora.
Przez 40 lat głosił w Katedrze Wawelskiej kazania w języku polskim w niedziele i święta całego roku oraz
w dni powszednie Wielkiego Postu, a przy innych okazjach także w języku łacińskim. Erygowana w 1454 r. przez biskupa Zbigniewa Oleśnickiego stała predykatura w Katedrze Wawelskiej, której pierwszym kaznodzieją wystawionym przez Akademię Krakowską był Paweł z Zatora, była pierwszą tego typu instytucją w polskich katedrach i odegrała ważną rolę w rozwoju polskiego kaznodziejstwa i polskiego języka literackiego.
Paweł z Zatora był również powołany do głoszenia kazań podczas ważnych uroczystości. Do tych pamiętnych należą : kazanie wygłoszone w rocznicę śmierci królowej Jadwigi Andegaweńskiej (zachowało się jedno
z nich), oraz odnotowane w kronikach Jana Długosza kazanie wygłoszone po polsku w czasie uroczystości pogrzebowych króla Władysława Jagiełły w kościele Marii Panny w Krakowie.
Do tej pory udało się stwierdzić, iż Paweł z Zatora pozostawił trzy kolekcje kazań: "Sermones de tempore super epistolas dominicales", "Sermones de tempore super ewangelia dominicalia" (Kazania na niedzielę), oraz "Sermones de sanctis et praecipuis" (Kazania na uroczyste dni Świętych Pańskich), a także szereg kazań rozproszonych po rozmaitych rękopisach.
Po uzyskaniu stopnia doktora praw ks. Paweł z Zatora wszedł do grona profesorów Wydziału Dekretów. Pełnił również obowiązki prokuratora majątków kapitulnych, a od 1439 r. generalnego wikariusza diecezji krakowskiej. Jako wikariusz generalny używał własnej pieczęci z wizerunkiem Matki Boskiej w postawie stojącej z Dzieciątkiem Jezus i napisem „S/iggillum/ Pauli de Zator canonici Crac”.
Paweł z Zatora zmarł 9 grudnia 1463 r. Kroniki krakowskie podały wówczas, iż:
(…) zmarł mąż sławny i nie mający sobie równego w kazaniach polskich do ludu (…).
Więcej o Pawle z Zatora >>>TUTAJ<<<